به نقل از «بازار نیوز»

آیا پایان سلطه دلار در سال ۲۰۲۴ رقم خواهد خورد؟

تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۷۶۸۷۷

مسئله شکست هژمونی دلار و پایان تراژیک سلطه ارز مرجع جهانی، چند سالی است که به تیتر یک نشریات معتبر بین المللی تبدیل شده است.

گروه بین الملل بازارنیوز- سید مهدی میرحسنی؛  دلار آمریکا از پایان جنگ جهانی دوم تا به امروز، بر بازارهای مالی جهانی تسلط داشته است. تقریباً 60 درصد از ذخایر ارزی جهان به دلار نگهداری می شود و یورو با حدود 20 درصد، با فاصله در رتبه دوم قرار دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حدود 90 درصد معاملات در بازارهای ارز و نیمی از تجارت بین‌المللی به دلار، تسویه می‌شود. اما در 15 سال اخیر و بویژه پس از بحران مالی 2008 و تشدید همه­ گیری کرونا در سال 2020،  جایگاه دلار در عرصه جهانی رفته رفته رو به اضمحلال گذاشته است. زیرا دلار ایالات متحده در حال از دست دادن قدرت و پویایی خود به عنوان یک ارز امن در زمان مواجه با بحران است.

به همین دلیل است که بویژه از سال 2019 به بعد، تعداد پیمان های پولی و ارزی دو یا چندجانبه، خطوط مبادله دوجانبه با ارزهای ملی (BSLs)، اتحادیه های ارزی ـ اقتصادی و سوآپ دوجانبه ارزهای منطقه­ای، به طور فزاینده ای در حال گسترش است و کشورهای مختلف، چه اقتصادهای توسعه یافته و پیشرفته و چه اقتصادهای فقیر، در حال توسعه و نوظهور، به فکر جایگزین کردن سازوکارهایی برای تبادلات تجاری بین المللی خود و در امان ماندن از تشعشات و پیامدهای منفی اقتصاد دلار محور هستند.

در همین راستا و برای درک بهتر تحولات به روز و لحظه ای از وضعیت اقتصاد مبتنی بر دلار و فهم بهتر چشم انداز تحلیلگران مالی تراز اول جهان در این باب، به سراغ بررسی مقاله تحلیلی جدید رویترز و آخرین گزارش اقتصادی شورای سیاست خارجی ایالات متحده می رویم.

در این دو نوشتار، ابعاد گسترده و مختلف کاهش تدریجی ارزش و قدرت دلار و تمایل اقتصاد جهانی برای حرکت به سوی جهان چند ارزی و تحلیل چالش برانگیز الساندرا گالونی، سردبیر ارشد رویترز از وضعیت آتی دلار، پرداخته می شودد.

 

الف) دلار قدرتمند و سلطه گر، بلای جان اقتصاد آمریکا خواهد شد

ایالات متحده در جهان اقتصاد و سیاست، نه به صنایع غول پیکر و تکنولوژی های مدرن و فرا مدرن، نه به کشاورزی مکانیزه­یِ پیشرفته و نه به دنیای رنگارنگ صنعت سرگرمی های شگفت انگیز، بلکه به یک عنصر مهم یعنی به دلار قوی و قدرتمند شناخته می شود.

همان­ طور که وزیر دارایی سابق فرانسه عنوان کرد، دولت، اقتصاد و شهروندان ایالات متحده همواره از "الماس خوش تراشی" به نام دلار، منفعت سرشار و بی حد و حصر برده اند. زیرا مدت های مدیدی است که چرخ اقتصاد جهان بر پاشنه سلطه گر دلار در حال گردش است.

به دلیل تقاضای بالا و هیجانی دلار آمریکا و اوراق بهادار با پشتوانه دلار مانند اوراق خزانه، فعالان اقتصادی آمریکایی می توانند به راحتی و با نرخ بهره بسیار پایین و ناچیز، از سایر کشورها وام بگیرند. دولت و شرکت های مستقر در ایالات متحده از طلبکاران خارجی خود، به جای ارزهای ملی و محلی، دلار دریافت می کنند و این رویه باعث می شود ارزش بدهی آنها با نوسانات نرخ ارز، تغییر نکند.

تقاضای بالا برای دلار، ارزش آن را در مقابل ارزهای دیگر تقویت کرده و منجر به تولید محصولات ارزان‌تر برای مصرف‌کنندگان آمریکایی می‌شود. همچنین هژمونی جهانی دلار، به عنوان ابزاری قدرتمند در سیاست خارجی، به دولت ایالات متحده این قدرت را می دهد که تحریم های گسترده و مؤثری را علیه دشمنان خود اعمال کند. با این حال، به نظر می رسد سلطه گری بی چون و چرای دلار دچار تزلزل شده و چالش های داخلی و بین المللی این ارز مرجع جهانی در حال افزایش است.

این پدیده همان چیزی است که سردبیر ارشد رویترز با نگرانی مفرط و هشدار جدی، به آن اشاره کرده و معتقد است دلار قدرتمند و سلطه گر، بلای جان اقتصاد آمریکا خواهد شد.

 

ب) هشدار خبرگزاری رویترز: کشتی دلار، در حال نزدیک شدن به کوه یخ است

الساندرا گالونی، سردبیر ارشد رویترز، وضعیت امروز دلار را، به لحظات قبل از برخورد کشتی تایتانیک به کوه یخ تشبیه کرده است. او معتقد است که در ظاهر، در سناریوی فعلی اقتصاد جهان، همه چیز به نفع ایالات متحده و تجارت دلارمحور در حال رقم خوردن است و هیچ قدرتی، امکان رسوخ به ساختار بتی و ایجاد چالش برای ارز مرجع جهانی را ندارد اما روی دیگر ترسناک و چالش برانگیز این سناریوی تراژیک، در حال نمایان شدن است. گالونی که در نشست تخصصی دپارتمان اقتصاد خبرگزاری رویترز در باب تبیین وضعیت آتی دلار آمریکا، به عنوان سخنران ویژه حضور پیدا کرده بود، در بخشی از سخنان خود اشاره داشت:

"شاید بهتر است با دقت به این موضوع توجه کنیم که به دلیل هزینه‌های بسیار پایین استقراض برای دولت آمریکا، این کشور، ابر بدهکارترین و مقروض­ترین اقتصاد جهان و دارنده ی بزرگترین کسری تراز پرداخت ها و تسویه حساب ها در تاریخ بازارهای مالی محسوب می شود که رقم این بدهکاری به مبلغ 32.11 تریلیون دلار رسیده است و این انباشته سنگین، هر روز نیز با سرعت در حال افزایش است.

حال یک لحظه به این فکر کنید که اگر اقتصاد آمریکا، شکننده تر از بحران مالی 2008 و تشدید همه گیری کرونا در سال 2020، عمل کند، چه فاجعه ای رخ خواهد داد؟ کسب و کارها، مشاغل و بیش از 90 درصد از اقتصادهای خرد و کلان جهان به امید حفظ ارزش سرمایه های خود و بهبود شرایط در آینده نزدیک، این منابع مالی را تبدیل به دلار کرده و با بهره ی بسیار ناچیز در اختیار اقتصاد مقروض ایالات متحده قرار داده اند.

حال تصور کنید که این افراد یک روز از خواب بیدار شده، تلویزیون را روشن کرده و اخبار اعلام می کند که آمریکا در آستانه ی ورشکستگی بزرگ قرار گرفته و ارزش دلار 20 درصد کاهش یافته است. حال چه خواهد شد؟؟ چه بلایی بر سر اقتصاد بین المللی که با نابخردی و سودجویی محض عده ای اندک و قلیل، فقط و فقط بر پایه های سست و شکننده ارز مرجع دلار بنا شده است، خواهد آمد؟

این ها همه نگرانی هایی است که اقتصادهای جهان، چه کشورهای توسعه یافته و چه کشورهای در حال توسعه، به خوبی درک کرده اند و به همین دلیل است که از سال 2019 و آغاز تدریجی همه گیری کرونا در آمریکا، اعتماد به دلار تضعیف شده است. همه می دانیم که از منظر سیاسی، کنترل و مدیریت بحران بدهی های مارپیچ، برای رهبران ایالات متحده و جهان، دشوار خواهد بود. پس بهتر است هر چه زودتر برای کشتی دلاری که هر لحظه در حال نزدیک شدن به کوه یخ است، فکری اساسی کنیم"

 

ج) کنگره ایالات متحده، با افزایش سقف بدهی خارجی، آمریکا را به ورطه نابودی سوق می دهد

در گزارش اخیر شورای سیاست خارجی ایالات متحده، عملکرد دیرینه یِ نابخردانه ی کنگره آمریکا در افزایش سقف بدهی خارجی این کشور، به عنوان مهم ترین عامل کاهنده ی ارزش دلار از گذشته تا به امروز مطرح شده است.

جرمی بن لارکسون، پژوهشگر ارشد شورای سیاست خارجی ایالات متحده در گزارش خود اعلام کرده است که افزایش تدریجی سقف میزان بدهی بین الملل و کسری خارجی قانونی ایالات متحده در این سال ها، بزرگترین تهدید خزنده در متزلزل کردن جایگاه جهانی دلار به شمار می رود. این مکانیسم قانونی و نسبتاً غیرمعمول که فقط با مجوز کنگره، اجرایی می گردد، چالش های جدی برای وزارت خزانه‌داری آمریکا در مسیر استقراض فزاینده از کشورهای دیگر برای پوشش بهره وام ها و پرداخت بدهی های خارجی پیشین، ایجاد کرده است.

در گزارش لارکسون آمده است که ایالات متحده، تنها کشور جهان با چنین سقف بدهی است و این نقض سقف بدهی و بالا بردن مکرر آن توسط کنگره، احتمال نکول کسری تراز پرداخت های خارجی این کشور را در آینده نزدیک به شدت افزایش می دهد. وی اعلام می کند که این رویکرد کنگره، پیشینه ی تاریخی دارد و از اولین بار در جنگ جهانی اول، سقف بدهی ده ها بار توسط کنگره افزایش یافته است.

او در ادامه می افزاید در سال های اخیر، تشدید دو قطبی سیاست در ایالات متحده، نکول بدهی خارجی آمریکا را به یک احتمال واقعی تبدیل کرده است. زیرا احزاب سیاسی حاکم، در دوران نزدیک به انتخابات، با فشار به کنگره و افزایش مجدد سقف بدهی، اقتصاد آمریکا را در شرایط استاندارد از لحاظ سطح رفاه و مصرف قرار می دهند تا بتوانند با تزریق بودجه های موقتی، رای بیشتری جمع آوری کنند.

لارکسون اعتقاد دارد که این رویکرد، چیزی جز یک نکول فاجعه بار، شکست اعتماد به دلار امریکا و تضعیف شدید این ارز به عنوان یک پایگاه امن در اقتصاد جهانی، در پی ندارد و ممکن است روزی حتی دیگر ایجاد محدودیت در سقف بدهی ها و کاهش سطح آن، نتواند کمکی به رفع کسری فزاینده خارجی و رشد مستمر بدهی ملی این کشور کند.

 

د) اشتهای اقتصاد بین الملل برای تنوع بخشی به ارز ذخیره ارزش جهانی، در حال افزایش است

بخش دیگری از گزارش شورای سیاست خارجی ایالات متحده حاکی از اشتهای فراگیر کشورهای کوچک و بزرگ برای تنوع بخشیدن به ارز ذخیره جهانی و حرکت به سوی اقتصاد چند ارزی است. این گزارش نشان می دهد که روسیه (بویژه پس از تنش نظامی با اوکراین و اعمال تحریم های شدید توسط ایالات متحده) و چین (به جهت تمایل شدید برای توسعه پرشتاب یوان در سطح بین الملل و یورش به جایگاه دلار) در خط مقدم تلاش ها برای تضعیف قدرت دلار قرار گرفته اند. چین و روسیه در اقدامی مشترک، اخیرا قراردادهای سوآپ ارزی خود را با آرژانتین، برزیل، کره جنوبی، قطر و عربستان سعودی، هر کدام به ارزش سالانه بیش از 150 میلیارد دلار، در راستای پیشبرد اهداف تجارت مبتنی بر یوان و روبل با ارزهای ملی این کشورها و حذف دلار آمریکا  به عنوان ارز واسط، به امضا رسانده اند.

لارکسون  معتقد است که با توجه به تسلط نسبی و تدریجی روسیه و چین بر تجارت جهانی کالا و خدمات در سال های آتی، جایگاه و ارزش دلار آمریکا به عنوان ارز پیش فرض تجارت جهان، به چالش کشیده خواهد شد. او خاطر نشان می کند که بستر ارزی ذخیره ارزش جهانی نیز شاهد یک حرکت تدریجی از دلار آمریکا به سوی سایر ارزها بوده است؛ به طوری که سهم دلار از ذخایر ارزی جهان در بانک های مرکزی، در سه ماهه آخر سال 2022 ، اندکی کمتر از 60 درصد بوده که در مقایسه با سال 1999، بیش از 70 درصد کاهش یافته است.

چین، به عنوان بزرگترین دارنده اسناد خزانه های آمریکا در خارج از کشور، دارایی های دلاری خود را به پایین ترین حد خود از ماه می 2009 رسانده است. لارکسون در پایان گزارش خود اعلام می کند همه این موارد نشان می دهد که اشتهای اقتصاد بین الملل برای تنوع بخشی به ارز ذخیره ارزش جهانی، در حال افزایش است

حال اقتصاد ایالات متحده و حاکمیت چند قطبی آن می بایست بین منافع کوتاه مدت حزبی اما بسیار پرسود خود و منافع بلندمدت جمعی با سود و منفعت کمتر و از همه مهم، بین باور یا عدم باور به نزدیکی برخورد کشتی دلار با کوه یخ و تلاش یا عدم تلاش برای جلوگیری از شکست هژمونی دلار و فروپاشی اقتصاد آمریکا، دست به انتخاب بزند.

پایان پیام//

برچسب ها: دلار ، دلارزدایی ، هژمونی دلار ، ارز جهانی ، دلار آمریکا لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000SvB

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: دلار دلارزدایی هژمونی دلار ارز جهانی دلار آمریکا شورای سیاست خارجی ایالات متحده حال افزایش ایالات متحده اقتصاد آمریکا دلار آمریکا اقتصاد جهان بین المللی بین الملل خواهد شد ارز مرجع سقف بدهی کوه یخ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۷۶۸۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آپشن جدید خودروهای آمریکا

آمریکا تا سال ۲۰۲۹ خودروهای جدید را ملزم به داشتن سیستم ترمز اضطراری می کند.

به گزارش ایسنا، اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌های ایالات‌متحده اعلام کرد که تمام خودروهای سواری و کامیون‌های جدید فروخته شده در ایالات‌متحده تا سپتامبر ۲۰۲۹ باید سیستم ترمز اضطراری خودکار داشته باشند و اعلام کرد که این قانون سالانه جان ۳۶۰ نفر را نجات می‌دهد و از حداقل ۲۴ هزار آسیب ناشی از این مشکل جلوگیری می‌کند.

بر اساس گزارش رویترز، سیستم‌های ترمز اضطراری خودکار از سنسورهایی برای تشخیص اینکه خودروها نزدیک به برخورد با خودروی دیگر یا عابر پیاده در جلو هستند، استفاده می‌کنند و اگر راننده این کار را نکرده باشد، به‌طور خودکار ترمز می‌گیرد. این قانون سیستم‌ را ملزم به شناسایی عابران پیاده در نور روز و  شب  می‌کند.